Ngày hội Văn hóa 14 dân tộc ít người tại Lai Châu đã tái hiện nghi lễ, lễ hội truyền thống của các dân tộc có số dân dưới 10 nghìn người, mang đến một bức tranh văn hóa rực rỡ và đa dạng.
Lần đầu tiên, những nghi thức và lễ hội truyền thống của các dân tộc ít người, với số lượng dân cư dưới 10 nghìn người, được tôn vinh và tái hiện trong không gian văn hóa cộng đồng tại Ngày hội Văn hóa 14 dân tộc ít người diễn ra tại Lai Châu, thu hút người dân từ 11 tỉnh trên cả nước tham gia.
Tiếng trống rộn rã của Chiêng Tha - một biểu tượng độc đáo của người Brâu, tỉnh Kon Tum, đã làm sôi động không khí của Lai Châu. Màn trình diễn đặc sắc được người Brâu mang đến là một phần của Lễ hội "Mở kho lúa" diễn ra hàng năm vào tháng 11. Đây là một nét văn hóa truyền thống quý báu của người Brâu.
Đối với người Cống ở Lai Châu, mùa mưa đầu tiên đánh dấu sự háo hức chào đón Tết Ngô. Dù đã có thóc để ăn, không còn phải ăn ngô nữa, nhưng Tết Ngô vẫn là một nghi lễ quan trọng và thiêng liêng nhất trong năm. Đó là cách để bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên, để con cháu có sức khỏe, thịnh vượng và mùa màng bội thu.
Tại Nghệ An, người Ơ Đu chào đón năm mới bằng nghi thức tiếng sấm, một truyền thống cổ xưa và linh thiêng nhất. Mong muốn được một năm mưa thuận gió hòa để thuận lợi cho việc trồng trọt và săn bắt, nghi thức này trở thành sự kiện lớn nhất trong năm. Cả bản cộng đồng tham gia một cách trang trọng và ấm cúng.
Những lễ hội của người dân tộc Lô Lô tại Cao Bằng, đặc biệt Lễ cầu mưa hay còn gọi Lễ cúng thần rừng (tiếng Lô Lô gọi là Mề Pỉ), thể hiện sự kết hợp giữa văn hóa, tập quán và lao động sản xuất. Những nghi lễ này được truyền từ đời này qua đời khác và là một phần không thể thiếu trong đời sống cộng đồng.
Cùng với những lễ hội và nghi thức truyền thống, lễ cưới của người Pà Thẻn, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang, là một nghi lễ lâu đời và trang trọng. Quá trình ăn hỏi không đơn giản, đòi hỏi gia đình phải trải qua nhiều buổi gặp mặt trước khi đến kết hôn. Lễ cưới là dịp để cả bản cùng hội tụ, long trọng chúc phúc cho đôi uyên ương.
Bức tranh văn hóa đa dạng của các dân tộc thể hiện rõ ràng sự giàu có và độc đáo của văn hóa Việt Nam. Đây là lần đầu tiên nhiều người được trải nghiệm không gian văn hóa các dân tộc ít người. Nhờ chương trình, họ học hỏi được nhiều về cách bảo tồn văn hóa của dân tộc mình. Đây cũng là sân chơi để đồng bào các dân tộc giao lưu, chia sẻ và tăng thêm động lực, tự hào về truyền thống văn hóa của mỗi dân tộc.
Ngày hội không chỉ tái hiện nghi lễ và lễ hội truyền thống, mà còn mang đến các hoạt động hấp dẫn cho người dân và du khách. Các dân tộc cũng trưng bày trang phục truyền thống, dụng cụ sản xuất và sinh hoạt hàng ngày, nhạc cụ truyền thống, kiến trúc nhà ở và các nghề thủ công truyền thống như đan lát, dệt vải. Đồng bào cũng giới thiệu các món ăn và nông sản đặc trưng của vùng miền.
Đến Lai Châu, du khách không chỉ thưởng thức không khí trong lành và thiên nhiên tươi đẹp mà còn có cơ hội tiếp cận và trải nghiệm sự đa dạng văn hóa của các dân tộc ít người. Anh Trương Quốc Thắng từ TPHCM cho biết: “Tôi cảm thấy thú vị khi được trải nghiệm các hoạt động văn hóa. Ấn tượng nhất với tôi là nghi thức Tết Ngô của người Cống và nghi lễ Nhảy lửa của người Pà Thẻn. Chuyến đi này đã giúp tôi hiểu hơn về các dân tộc ít người của Việt Nam.”
Ngày hội Văn hóa 14 dân tộc ít người không chỉ là dịp để tôn vinh và tái hiện các giá trị văn hóa truyền thống mà còn thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với các dân tộc thiểu số và dân tộc ít người. Bà Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho hay: “Ngày hội giúp giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc và tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết các dân tộc".
