Giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình phát triển
Ở nước ta, giai cấp công nhân là lực lượng lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng sản Việt Nam. Quá trình đổi mới mạnh mẽ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế đang tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển giai cấp công nhân Việt Nam.
Thạc sĩ Ngô Văn Khiêm (Tạp chí Xây dựng Đảng) cho biết, công cuộc đổi mới đất nước do Đảng lãnh đạo đã đạt được nhiều thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đặt ra những vấn đề mới trong sự phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
Theo ông Khiêm, trong từng doanh nghiệp, công đoàn cơ sở cần phối hợp người sử dụng lao động chú trọng xây dựng và phát huy lối sống “Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”. Giáo dục người lao động trẻ luôn có ý thức tự trọng, tự chủ, trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, phù hợp thuần phong mỹ tục, truyền thống của người Việt Nam.
Ông Khiêm nêu rõ cần xây dựng môi trường văn hóa công nghiệp; khu dân cư tiên tiến, đề cao vai trò, trách nhiệm của gia đình trong việc nuôi dưỡng, giáo dục. Cùng với doanh nghiệp, công đoàn, cộng đồng giáo dục hình thành nhân cách và trang bị kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo cần thiết cho công nhân lao động (CNLĐ) ở doanh nghiệp phát triển toàn diện.
Ngoài ra, chính quyền địa phương, công đoàn cần kết hợp trong việc tổ chức phong trào xây dựng nếp sống văn minh đô thị, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình hướng tới sự phát triển bền vững.
Đặc biệt, cần xây dựng và phát huy vai trò của môi trường văn hóa doanh nghiệp. Việc này cần chú trọng xây dựng bầu không khí đoàn kết, dân chủ. Ở đó, mối quan hệ hài hòa giữa doanh nghiệp - người lao động phải được thể hiện ở sự đồng lòng, chung sức vì sự phát triển chung của tập thể. Tổ chức công đoàn cơ sở thực sự là “cầu nối” giữa người lao động với người sử dụng lao động.
Mọi chính sách về tiền lương, tiền công, việc làm, an sinh xã hội được công khai và thực hiện đầy đủ... Người sử dụng lao động cần quan tâm hơn nữa đến việc phối hợp với địa phương, tổ chức công đoàn trong phát triển dịch vụ công như nhà trẻ cho con em lao động, khu vui chơi giải trí...
Trí thức hóa công nhân, giảm bớt lao động chân tay
Cùng đề cập đến nội dung này, PGS TS Nguyễn Thị Báo - Giảng viên cấp cao Viện Nhà nước và Pháp luật (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) - nhấn mạnh, việc chú trọng đổi mới nội dung giáo dục đạo đức, lối sống cho CNLĐ.
Để đạt được tiêu chí của người CNLĐ hiện đại “tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn”, một mặt, nội dung giáo dục cần hướng vào xây dựng chủ nghĩa yêu nước, yêu lao động, cần cù, sáng tạo... Tập trung xây dựng cho CNLĐ ở doanh nghiệp bản lĩnh chính trị, trí tuệ, biết đấu tranh - xây dựng. Mặt khác, cần chú trọng tập trung vào nâng cao nhận thức về Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối của Đảng, truyền thống của GCCN Việt Nam, doanh nghiệp...
Theo bà, việc đổi mới nội dung giáo dục đạo đức, lối sống cho CNLĐ ở doanh nghiệp phải xây dựng bản lĩnh chính trị, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sự nghiệp đổi mới đất nước và mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Nội dung giáo dục phải hướng đến tạo khả năng, điều kiện tốt nhất cho việc tiếp thu kiến thức, xây dựng động cơ, thái độ lao động, học tập, cống hiến đúng đắn cho người lao động.
Bà khẳng định tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng cho CNLĐ đóng vai trò hết sức quan trọng trong công tác xây dựng Đảng hiện nay, góp phần chấn chỉnh tình trạng phai nhạt lý tưởng trong một bộ phận CNLĐ. Các cấp công đoàn cần tận dụng sức mạnh mạng xã hội để đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhưng phải cân nhắc và đánh giá đúng thời điểm để đạt hiệu quả cao.
Ngày nay, đội ngũ công nhân không chỉ là những người lao động sản xuất và dịch vụ công nghiệp thuộc doanh nghiệp nhà nước và hợp tác xã, mà còn bao gồm những công nhân thuộc khu vực tư nhân, cá thể, hợp tác liên doanh với nước ngoài. Xu hướng trí thức hóa công nhân, giảm bớt lao động chân tay nặng nhọc, tăng cường yếu tố trí tuệ và lao động trí óc ngay trong dây chuyền công nghiệp đang tăng lên.
Ở nước ta, chủ trương thực hiện trí thức hóa công nhân và công nhân hóa trí thức của Đảng thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thức đã tạo điều kiện, tiền đề, động lực để GCCN Việt Nam không ngừng lớn mạnh.
Muốn vậy, đối với GCCN, Đảng ta yêu cầu cần phải: “Quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế”.
