Tháng 6.1982, chỉ một năm sau khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam ra đời, Ban Trị sự Thành hội Phật giáo TPHCM được thành lập tại Đại hội đại biểu Phật giáo TPHCM lần thứ I (diễn ra từ ngày 4 - 6.6.1982), trở thành một trong 3 tỉnh, thành phố của cả nước thành lập Ban Trị sự.
Sau hơn 40 năm, Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đạt nhiều thành tựu Phật sự quan trọng, đóng góp vào quá trình xây dựng và phát triển thành phố và đất nước.
Hiện nay, toàn TPHCM có 13.240 tăng, ni, quản lý hành chính 1.469 cơ sở tự viện và 12 điểm sinh hoạt tôn giáo tập trung, 1.219 tự viện đã có quyết định bổ nhiệm trụ trì. Trong đó, Phật giáo Bắc tông có 1.334 cơ sở; Phật giáo Nam tông có 20 cơ sở; tịnh xá có 57 cơ sở; tự viện Phật giáo người Hoa có 58 cơ sở; hơn 6 triệu phật tử.
Trong những năm qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM luôn đoàn kết, hòa hợp, củng cố, mở rộng và trang nghiêm Giáo hội, thắt chặt mối quan hệ gắn bó giữa các thành viên, các hệ phái, các thế hệ; vừa phát huy các giá trị đặc sắc của Phật giáo Việt Nam, vừa mở rộng và tăng cường mối quan hệ đồng đạo, tình đoàn kết giữa Phật giáo với các tôn giáo ở Việt Nam.
Cũng trong những năm qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM đã cùng nhau xây dựng chương trình hành động thiết thực, phụng đạo, giúp đời, góp phần tích cực cùng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM xây dựng những giá trị hạnh phúc hướng đến thực hiện mục tiêu “TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình”.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM luôn phát huy tinh thần đoàn kết, vận động tăng, ni, phật tử tích cực hưởng ứng, tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do chính quyền, Mặt trận Tổ quốc các cấp phát động như: Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người dân TPHCM không xả rác ra đường và kênh rạch vì thành phố sạch và giảm ngập nước”, “Vì người nghèo”, chương trình “Vì biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ quốc”, chương trình “Vì Trường Sa xanh”, xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh"…
Với những hành động hưởng ứng thiết thực, tăng, ni, phật tử đã tham gia đóng góp tích cực vào sự nghiệp đổi mới, phát triển TPHCM nói riêng và đất nước nói chung; đã làm cho đạo Phật xương minh trong lòng dân tộc và ngày càng khẳng định vai trò của Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM là tổ chức thành viên quan trọng của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM, hình ảnh tiêu biểu của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Bên cạnh các hoạt động, lễ nghi sinh hoạt đặc thù của tăng, ni, Giáo hội Phật giáo TPHCM luôn tổ chức, duy trì các buổi thuyết giảng hằng tuần, các khóa tu truyền thống như: Bát quan trai; các khóa tu mùa hè; tiếp sức mùa thi; một ngày an lạc; các kỳ Phật thất; tuổi trẻ với Phật giáo; gieo hạt từ tâm; tâm an lạc... giúp Phật tử tĩnh tâm tu học những bài học về đạo làm người, hướng về lối sống tích cực lành mạnh. Từ đó, đã thúc đẩy tăng ni, Phật tử các giới ở TPHCM ra sức làm các thiện sự, tích cực góp phần xây dựng đất nước.
Điều này được ghi nhận qua những hoạt động thiện nguyện và những đóng góp của Giáo hội Phật giáo TPHCM, cụ thể: tối 30.10, tại Đài Truyền hình TPHCM, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM phối hợp HTV9 trực tiếp chương trình giao lưu nghệ thuật “Thành phố nghĩa tình - Kết nối yêu thương” lần thứ 22 năm 2023.
Đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM, Thượng tọa Thích Trung Nguyện - Phó Thư ký kiêm Chánh Văn phòng Ban Trị sự - đã trao bảng ủng hộ 1 tỉ đồng đến Quỹ “Vì người nghèo” TPHCM đóng góp chăm lo cho người dân khó khăn trên địa bàn thành phố trong thời gian tới.
Trước đó, nhân dịp đại lễ Phật đản Phật lịch 2.567 - Dương lịch 2023, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM trao 1 tỉ đồng cho Quỹ “Vì biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ quốc” của thành phố; 250 triệu đồng cho chương trình an sinh xã hội của quận 10 và 250 triệu đồng cho chương trình an sinh xã hội của quận Tân Bình.
